Pierwsze Czytanie (Iz 60,1-6)
Czytanie z Księgi proroka Izajasza
Powstań! Świeć, Jeruzalem, bo przyszło twe światło i chwała Pana rozbłyska nad tobą. Bo oto ciemność okrywa ziemię i gęsty mrok spowija ludy, a ponad tobą jaśnieje Pan i Jego chwała jawi się nad tobą. I pójdą narody do twojego światła, królowie do blasku twojego wschodu. Podnieś oczy wokoło i popatrz: Ci wszyscy zebrani zdążają do ciebie. Twoi synowie przychodzą z daleka, na rękach niesione twe córki. Wtedy zobaczysz i promienieć będziesz, zadrży i rozszerzy się twoje serce, bo do ciebie napłyną bogactwa zamorskie, zasoby narodów przyjdą ku tobie. Zaleje cię mnogość wielbłądów, dromadery z Madianu i z Efy. Wszyscy oni przybędą ze Saby, ofiarują złoto i kadzidło, nucąc radośnie hymny na cześć Pana.
Psalm Responsoryjny: 72
R/. Uwielbią Pana wszystkie ludy ziemi
Boże, przekaż Twój sąd królowi,
a Twoją sprawiedliwość synowi królewskiemu.
Aby Twoim ludem rządził sprawiedliwie
i ubogimi według prawa.
Za dni jego zakwitnie sprawiedliwość,
i wielki pokój, zanim księżyc zgaśnie.
Będzie panował od morza do morza,
od Rzeki aż po krańce ziemi.
Królowie Tarszisz i wysp przyniosą dary,
królowie Szeby i Saby złożą daninę.
I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie,
wszystkie narody będą mu służyły.
Wyzwoli bowiem biedaka, który Go wzywa,
i ubogiego, który nie ma opieki.
Zmiłuje się nad biednym i ubogim,
nędzarza ocali od śmierci.
Drugie Czytanie (Ef 3,2-3a.5-6)
Czytanie z Listu Świętego Pawła do Efezjan
Bracia: Słyszeliście przecież o udzieleniu przez Boga łaski danej mi dla was, że mianowicie przez objawienie oznajmiona mi została ta tajemnica. Nie była ona oznajmiona synom ludzkim w poprzednich pokoleniach, tak jak teraz została objawiona przez Ducha świętym Jego apostołom i prorokom, to znaczy że poganie już są współdziedzicami i współczłonkami Ciała, i współuczestnikami obietnicy w Chrystusie Jezusie przez Ewangelię.
Śpiew przed Ewangelią (Mt 2,2b)
Alleluja, alleluja, alleluja
Ujrzeliśmy Jego gwiazdę na Wschodzie
i przybyliśmy złożyć pokłon Panu.
Tekst Ewangelii (Mt 2,1-12)
Słowa Ewangelii według Świętego Mateusza
Gdy zaś Jezus narodził się w Betlejem w Judei za panowania króla Heroda, oto Mędrcy ze Wschodu przybyli do Jerozolimy i pytali: «Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Ujrzeliśmy bowiem jego gwiazdę na Wschodzie i przybyliśmy oddać mu pokłon». Skoro to usłyszał król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima. Zebrał więc wszystkich arcykapłanów i uczonych ludu i wypytywał ich, gdzie ma się narodzić Mesjasz. Ci mu odpowiedzieli: «W Betlejem judzkim, bo tak napisał Prorok: A ty, Betlejem, ziemio Judy, nie jesteś zgoła najlichsze spośród głównych miast Judy, albowiem z ciebie wyjdzie władca, który będzie pasterzem ludu mego, Izraela».
Wtedy Herod przywołał potajemnie Mędrców i wypytał ich dokładnie o czas ukazania się gwiazdy. A kierując ich do Betlejem, rzekł: «Udajcie się tam i wypytujcie starannie o Dziecię, a gdy Je znajdziecie, donieście mi, abym i ja mógł pójść i oddać Mu pokłon».
Oni zaś wysłuchawszy króla, ruszyli w drogę. A oto gwiazda, którą widzieli na Wschodzie, szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię. Gdy ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. I otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę. A otrzymawszy we śnie nakaz, żeby nie wracali do Heroda, inną drogą udali się do swojej ojczyzny.
Dwa królewskie domy
(Iz 60,1-6; Ef 3,2-3a.5-6; Mt 2,1-12)
To były już ostatnie lata panowania króla Heroda. Do Jerozolimy przybyli Mędrcy ze Wschodu. Pochodzili prawdopodobnie z Persji i byli nie tylko znawcami ciał niebieskich, lecz szli w swych dociekaniach głębiej, chcąc poznać Tego, który je stworzył. Bóg, czytając ich szczere umysły i serca zaprosił ich na spotkanie ze swoim Synem, który to mając Boską naturę, przyjął naturę człowieka, aby uwolniwszy ludzkość z niewoli grzechu, naprawić relację między stworzeniem a Stwórcą.
Wyruszyli prowadzeni przez osobliwą gwiazdę, która miała dwa wymiary. Jeden określony przez naukę, jako koniunkcja Jowisza i Saturna i wyglądała jak jedna jasna gwiazda nazwana – supernową. Miało to miejsce dokładnie w czasie narodzin Chrystusa. Ponieważ dla Boga nie ma nic niemożliwego, to owo gwiezdne zjawisko dla wędrujących Mędrców miało wymiar bardzo indywidualny, można powiedzieć osobistej nawigacji. Gwiazda była więc nie tylko zjawiskiem na niebie, lecz dla nich zjawiskiem prowadzącym do celu.
Ich pielgrzymka miała podwójne znaczenie. Pierwszy wymiar to dotarcie do miejsca narodzin Mesjasza, którego nazywali „królem żydowskim”. Drugi wymiar to wewnętrzna pielgrzymka, w której każdy z nich wiedzę o Stwórcy i stworzeniu, przekuwał na osobistą relację z Bogiem, który jest miłością.
Ewangelia mówi o wizycie Mędrców w dwóch królewskich domach. Pierwszy z nich to był pałac Heroda Wielkiego w Jerozolimie. Postawili proste pytanie: Gdzie jest nowo narodzony król żydowski? Wywołało ono osobliwy skutek: Skoro usłyszał to król Herod, przeraził się, a z nim cała Jerozolima.
Kim był Herod Wielki?
Nie był Żydem, lecz pochodził z idumejskiej rodziny arystokratycznej, która przyjęła judaizm. Niezwykle inteligentny i bezwzględny polityk, wszelkimi możliwymi sposobami zmierzający do władzy. Postawił na sojusz z Rzymem i wiedział znakomicie, z którym liderem, zmieniającej się nieustannie sceny politycznej Imperium utrzymywać relacje i na jak długo. Z namaszczenia Rzymu był wpierw namiestnikiem Galilei (47-37 p.n.e.), potem królem Żydów (37 – 4 p.n.e.). Herod był znany w Imperium z ambitnych projektów budowlanych, uciążliwych podatków, chorobliwego lęku o władzę, instrumentalnego traktowania wiary i brutalności nawet względem własnej rodziny. Ze strachu przed spiskiem, kazał zabić swą żonę, którą kochał, teściową i trzech synów. Obraz Heroda, który daje św. Mateusz, jest absolutnie spójny z obszernym jego wizerunkiem pozostawionym nam przez Józefa Flawiusza.
Spolegliwość arcykapłanów i uczonych w Piśmie jest zrozumiała, jako że Herod był w trakcie spektakularnej przebudowy świątyni, lecz z fatalnym zamysłem swojej, a nie Bożej chwały. Zmanipulowanie Mędrców, przyszło mu łatwo, jako że miał to we krwi. Trzeba było interwencji samego Boga, aby ich uratować przed popełnieniem dużego błędu. To, co zapewne wynieśli, opuszczając dom króla Heroda, to doświadczenie sprawnego aparatu zarządzania i całkowitego braku miłości.
Po opuszczeniu strasznego dworu władcy Żydów ujrzeli gwiazdę, bardzo się uradowali. Ona szła przed nimi, aż przyszła i zatrzymała się nad miejscem, gdzie było Dziecię.
Przed Mędrcami otwarły się drzwi pałacu Króla Wszechświata. Weszli do domu i zobaczyli Dziecię z Matką Jego, Maryją; upadli na twarz i oddali Mu pokłon. Te drzwi, to doświadczenie miłości w tej Świętej Rodzinie. Musiało ono być dla Mędrców szokiem, spotęgowanym przez wcześniejsze doświadczenie pałacu Heroda. Ta cudowna relacja miłości między Maryją a Józefem spotęgowana przez obecność wcielonego Syna Bożego była dla Mędrców powalająca. Można powiedzieć – że doświadczyli obecności Boskiej miłości przez ludzkie relacje i dali temu osobliwy wyraz uzewnętrznionym aktem wiary: otworzywszy swe skarby, ofiarowali Mu dary: złoto, kadzidło i mirrę.
Wewnętrzna pielgrzymka Mędrców zakończyła się sukcesem. Spotkali Mesjasza, uwierzyli i zawierzyli Bogu. On przemówił do nich przez sen, co jest oznaką bliskości, zaakceptowanej przez nich posłuszeństwem Jego woli.
Pielgrzymka Mędrców ze Wschodu i ta zewnętrzna i ta wewnętrzna wpisuje się w Rok Jubileuszowy. Przechodzić musimy przez różne domy, różnych władców. Ważne, by do właściwego trafić, a może taki właśnie zbudować.
Ks. Lucjan Bielas